Không những là nguồn năng lượng thắp sáng đơn thuần của con người, ánh sáng còn có thể ảnh hưởng đến cảm xúc, sức khỏe cũng như hiệu suất làm việc của mọi người. Hãy cùng chúng tôi xem thêm kĩ hơn về yếu tố này.
Ánh sáng có ảnh hưởng rất lớn đến nhịp điệu sinh học hằng ngày của con người. Nếu lượng ánh sáng chúng ta nhận được quá nhiều hay quá ít cũng khiến sức khỏe của con người suy giảm trên những khía cạnh:
Ánh sáng ảnh hưởng đến thị giác
 |
| Ánh sáng ảnh hưởng đến thị giác |
Các loại ánh sáng khác nhau sẽ tác động đến mắt của ta theo những cách khác nhau. Một vài ánh sáng có thể gây ra những tổn thương và căng thẳng cho mắt, với một số dấu hiệu thông dụng, thường gặp như nhức đầu, nhức mỏi, đau mắt...
Những loại ánh sáng có hại:
- Tia cực tím: xuất hiện nhiều trong ánh nắng mặt trời mà ta tiếp xúc vào ban ngày. Nếu tiếp xúc nhiều với tia cực tím có thể gây cháy giác mạc, tổn thương võng mạc, ... Đây còn là nguyên nhân chính dẫn đến tình trạng đục thủy tinh thể.
- Ánh sáng xanh: phát ra từ các thiết bị điện tử như máy tính, điện thoại, tivi hay những loại đèn trang trí chất lượng kém. Loại ánh sáng này có thể gây nên những tổn thương nặng nề đến tế bào thần kinh của mắt, đặc biệt hơn võng mạc.
Phải chú trọng đến mức độ tương phản mà ánh sáng phát ra để tránh tình trạng tổn thương đến thị giác. Hãy tùy chỉnh cho màu tông tối, độ tương phản và mức độ ánh sáng cho đến khi mắt bạn cảm thấy thoải mái và dễ chịu nhất, nếu như bạn phải làm việc nhiều trên các thiết bị điện tử như điện thoại hoặc máy tính.
Tiếp đó nên để ý đến hệ thống đèn trang trí trong phòng, thường thì hệ thống ánh sáng nhân tạo sẽ hỗ trợ cho việc sinh hoạt được đơn giản hơn, tuy nhiên không phải cách lắp đặt, thiết kế hệ thống thắp sáng nào cũng phù hợp và đáp ứng được nhu cầu của người sử dụng.
Trong trường hợp cường độ ánh sáng lớn, với những loại đèn khác nhau sẽ tác động xấu đến đôi mắt của bạn. Với các đối tượng như học sinh, sinh viên có thói quen sử dụng đèn bàn học, máy tính trong thời gian dài có thể gây nhức mắt. Cần tùy chỉnh thời gian sử dụng một cách hòa hợp nhất để bảo vệ đôi mắt của bản thân.
Xúc cảm chịu sự chi phối của nguồn sáng
Một căn bệnh bị tác động trực tiếp từ ánh sáng là Trầm cảm theo mùa còn được gọi là rối loạn xúc cảm theo mùa (SAD). Đây là căn bệnh chỉ xảy ra vào mùa lạnh và mùa thu, tình trạng người bệnh sẽ phục hồi khi trở lại vào mùa xuân hoặc mùa hè. Lý do chứng trầm cảm này là sự đổi mới lượng ánh sáng giữa các mùa. Đây là minh chứng cụ thể nhất cho sự tác động của ánh sáng đến xúc cảm con người.
Ánh sáng có thể khiến ta cảm thấy hạnh phúc, bình tĩnh, tuy nhiên cũng có thể dẫn ta đến cảm giác bi quan, chán nản và buồn bã. Các nhà khoa học cũng đã chứng minh, chỉ cần bước ra ngoài ánh sáng mặt trời 15 phút mỗi ngày sẽ khiến tâm trạng trở nên tốt hơn.
Ngoài ánh sáng tự nhiên từ mặt trời, ánh sáng nhân tạo cũng có năng lực kích hoạt những cảm xúc mãnh liệt hơn, theo cả chiều hướng tích cực lẫn tiêu cực. Do vậy để có một xúc cảm ổn định hãy giữ cho ánh sáng trong căn phòng ở mức độ ấm, nên để cường độ ánh sáng ở mức 500 – 800 lumen, nhiệt độ màu 2700k hoặc ấm hơn.
Đôi khi ánh sáng còn ảnh hưởng cảm xúc và sự quyết định của mọi người. Nếu ánh sáng không quá chói, với một lượng dịu nhẹ ta sẽ đưa ra quyết định thích hợp, sáng suốt hơn. Đó là kết quả mà các nhà nghiên cứu của Đại học Toronto Scarborough (Canada) đã chứng minh được. Các giáo sư tin rằng hiệu ứng ánh sáng ảnh hưởng đến mức độ tình cảm, gây ra nhiều cung bậc xúc cảm khác nhau. Một nghiên cứu khác cũng chỉ ra rằng ánh sáng còn giúp con người quên đi cảm giác đau đớn.
Ánh sáng quyết định năng suất làm việc
Để hiểu rõ hơn cách mà ánh sáng tác động đến hiệu suất làm việc của mọi người, trước tiên nên tìm hiểu về các tri thức cơ bản về ánh sáng. Nguồn ánh sáng nhiệt độ màu thấp hơn được gọi là màu nóng, và nguồn ánh sáng với nhiệt độ cao hơn được gọi là màu lạnh.
- Nhiệt độ màu cao hơn 4.600K sẽ xuất hiện ánh sáng sắc xanh trắng được coi là màu lạnh, hay còn gọi là ánh sáng ban ngày.
- Nhiệt độ màu trung bình là từ 3.100K đến 4.600K sẽ cho ta ánh sáng màu trắng lạnh.
- Còn với chỉ số nhiệt độ màu thấp hơn 3.100K trở lại, ánh sáng sẽ dao động từ màu đỏ sang màu vàng, được gọi là gam màu nóng.
Theo nghiên cứu, đội ngũ nhân sự cảm thấy ít bị stress hơn cả khi làm việc dưới ánh sáng tự nhiên. Đặc biệt làm việc dưới ánh sáng tự nhiên cả hai Buổi sáng và chiều có thể giảm trầm cảm, tăng hiệu suất, cải thiện sự tỉnh táo trong công cuộc.
Dưới ánh sáng xanh, có nhiệt độ màu 17.000K các nhân viên sẽ làm việc đạt được hiệu quả nhất, bởi đây là ánh sáng giúp hỗ trợ thị lực, tăng sức sống và sự tỉnh táo vào ban ngày. Một lợi ích khác mà ánh sáng lạnh mang lại là giảm lượng melatonin, một loại hormone khiên sta buồn ngủ. Giữ lượng melatonin ở mức thấp có công dụng giống như uống 1 ly cafe.
Những ánh sáng có tông màu ấm có xu thế chế tạo cảm giác vô tư, hòa hợp trong những không gian thân mật, nơi mà bạn muốn nhân viên bình tĩnh và thoải mái nhất, đó có thể là phòng họp.
Theo Stanley Felderman & Nancy Keatinge – điều hành nơi làm việc thiết kế Felderman Keatinge & Associates cho biết ánh sáng nên được thay đổi xuyên suốt trong các thời điểm trong ngày. Buổi sáng ta có thể làm việc dưới ánh sáng lạnh, rồi ấm dần lên trong ngày.
 |
Bảng nhiệt độ màu |
Chất lượng giấc ngủ cũng chịu sự ảnh hưởng
Sự ảnh hưởng của ánh sáng tới giấc ngủ không những diễn ra khi ta mới Khi bắt đầu ngủ, mà còn có những ảnh hưởng gián tiếp khác lúc ta chưa ngủ. Ánh sáng tự nhiên là yếu tố tác động nhiều nhất đến giấc ngủ con người. Trong không gian ngôi nhà không thể bỏ sót được nguồn ánh sáng tự nhiên, kể cả phòng ngủ.
Nguồn ánh sáng này sẽ khiến không gian có thêm năng lượng và sinh khí, tránh ẩm mốc và ngột ngạt. Chính sự đầy đủ ánh sáng vào ban ngày sẽ giúp cho giấc ngủ của ta sâu hơn.
Đối với hệ thống thắp sáng trong phòng ngủ, mọi người nên sử dụng ánh sáng dịu nhẹ, gián tiếp, loại ánh sáng vàng. Bởi khi sử dụng đèn, năng lượng phòng ngủ sẽ tăng cao, cơ thể sẽ bị kích thích để tỉnh táo và trẻ trung hơn, bởi vậy ta sẽ khó có thể nghỉ ngơi và đi vào giấc ngủ sâu.
Tốt nhất nên sử dụng ánh sáng trong không gian như đèn ốp trần hoặc áp tường, khiến phòng ngủ trở nên nhẹ nhàng, yên bình và ấm cúng. Với một hệ thống chiếu sáng phù hợp như vậy, giấc ngủ ngon sẽ tìm đến bạn.
Xem thêm:
